"Ya hay bastantes muertos en la Iglesia". Los objetivos proselitistas del padre Avelino de Figueiredo, capellán de la CEP en la Primera Guerra Mundial (1917-1919)
Resumo
Padre Avelino de Figueiredo deixou claro que sua participação na Primeira Guerra Mundial como capelão voluntário do Corpo Expedicionário Português (CEP) visava salvar almas. Dado o ímpeto secularizador da Primeira República Portuguesa, a lógica proselitista que permeava o seu serviço gerou polémica, assim como o processo de associação dos capelães voluntários às forças do CEP. A participação de Portugal na Primeira Guerra Mundial em França teve por objetivo legitimar o regime republicano, cujo caráter laico poderia ser prejudicado pela integração nas forças que participaram naquele conflito de elementos que, para além de religiosos, tinham objetivos promocionais de sua fé. A ação de Avelino de Figueiredo estendeu-se ao nível do apoio moral, espiritual, material e educativo aos militares. No entanto, subjacente a esta ação estavam os objetivos de expansão do catolicismo que o capelão pretendia observar entre os militares.Downloads
Referências
Barata, M. e Teixeira, N. (2004). Nova História Militar de Portugal. Círculo de Leitores.
Castaño, D. (2014). A Grande Guerra e as relações internacionais de Portugal Da Monarquia à República. Relações Internacionais(42), 63-77.
Chagas, J. (1909). Carta aos Senhores da Liga Monarchica. In Cartas Politicas por João Chagas. vol. 6 (pp. 81-96). Officina Bayard.
Brennan, M. (2011). Irish Catholic Chaplains in the First World War [Tese de Mestrado]. University of Birmingham.
Figueiredo, A. (1960). A Cruz na Guerra (Uma missão difícil): roteiro de impressões. Edição do autor.
Fontes, P. (2002). Da Reação à Política Laicizadora da I República ao Projeto de «Reconquista Cristã da Sociedade». In C. Azevedo, História Religiosa de Portugal. 3, 136-181.
Fraga, L. (2013). O CEP marcha para o Front. In A. Afonso e C. Gonçalves (coords.), Portugal e a Grande Guerra 1914-1918 (pp. 306-309). Verso da História.
Fraga, L. (2015). O Exército Português na Frente Ocidental. In M. Rollo (coord.). Portugal e a Grande Guerra. Assembleia da República.
Fraga, L. (2019). Portugal e a beligerância na Grande Guerra: Razões de uma intervenção. In J. Freitas, J. Cardoso e P. Reis (ed.), A Primeira Guerra Mundial. Na Batalha de La Lys (pp. 43-54). Edições Universidade Fernando Pessoa.
Gomes, J. (2002). O Escapulário de Nossa Senhora do Carmo (Breve Iniciação Histórico-Teológica). Editora Rei dos Livros.
Haffert, J. (1967). Maria na Sua Promessa do Escapulário. Edições Carmelo.
Hilgers, J. (1913). Scapular. In The Catholic Encyclopedia (pp. 508-514). Knights of Columbus Catholic Truth Committee.
Kubiak, P. (1996). L'assoluzione generale nel Codice di Diritto Canonico (cann. 961-963) - alla luce della dottrina del Concilio di Trento sull'integrità della confessione sacramentale [Tese de doutoramento]. Potinficia Universitá Gregoriana.
Madigan, E. (2011). Faith under Fire: Anglican Army Chaplains and the Great War. Palgrave Macmillan.
Moura, M. (2006). A assistência aos combatentes na I Guerra Mundial - um conflito ideológico. Revista Portuguesa de História(38), 41-75.
Moura, M. (2010). Nas Trincheiras da Flandres: com Deus ou sem deus, eis a questão. Edições Colibri.
Peters, E. (2001). The 1917 Pio-Benedictine Code of Canon Law: In English Translation with Extensive Scholarly Apparatus. Ignatius Press.
Pires, A., Tato, M. I. e Schmidt, J. (eds.) (2021). The Global First World War: African, East Asian, Latin American and Iberian Mediators. Routledge.
Purdy, M. (2012). Roman Catholic Army Chaplains during the First World War: Roles, Experiences and Dilemas [Tese de Mestrado]. University of Central Lancashire.
Ritus Benedicendi et Imponendi Scapulare Sancti Michaelis Archangeli (1884). In Benedictionale Romanum sive Sacræ benedictiones in Rituali Romano et in ejus approbata Appendice ac in Missali necnon Pontificali Romano receptæ et sacerdotis delegati usui accommodatæ (pp. 206-207). Sanctæ Sedis Apostolicæ et Sacrorum Rituum Congregarionis Typographi.
Rodrigues, H. (2015). O Bilhete-postal na Primeira Guerra Mundial, Uma Fonte a Explorar. In Pereira, G., Alves, J., Alves, L. e Meireles, M. A Grande Guerra (1914-1918): Problemáticas e Representações. CITCEM.
Rollo, M. e Pires, A. (2018). A Grande Guerra no Parlamento. Assembleia da República.
Sacra Poenintentiaria Apostolica (1915a). Circa Facultates Sacerdotum Ad Exercitum Italicum Pertinentium Tempore Belli. Acta Apostalicae Sedis. vol. 7 (p. 281). Typis Polyglottis Vaticanis.
Sacra Poenintentiaria Apostolica (1915c). De Absolutione Impertienda Militibus Ad Praelium Vocatis. Acta Apostolicae Sedis. vol. 7 (p. 72). Typis Polyglottis Vaticanis.
Sacra Poenintentiaria Apostolica (1915b). De Militibus in Statu Bellicae Convocationis. Acta Apostolicae Sedis. vol. 7 (p. 282). Typis Polyglottis Vaticanis.
Sacra Poenintentiaria Apostolica (1915). De Sacerdotibus Non Cappellanis Ad Exercitum Pertinentibus Quoad Facultatem Excipiendi Confessiones Fidelium Durante Bello. Acta Apostalicae Sedis. vol. 7 (p. 130). Typis Polyglottis Vaticanis.
Sancta Congregatio Pro Negotiis Ecclesiasticis Extraordinariis (1914). Unicuique Sacerdoti Conceditur Facultas, Praesenti Bello Durante, In Militum Utilitatem, Singulis Scapularium Benedictionibus Numismata Ditandi. Acta Apostolicae Sedis. vol. 6 (pp. 673-674). Typis Polyglottis Vaticanis.
Sancta Congreatione Rituum (1882). Approbatio Scapularis in honorem S. Michaelis Archangeli pro Sodalitio de Urbe. Acta Sanctae Sedis. vol. 15 (p. 286). Typis Polyglottis Vaticanis.
Sancta Congregatio Sancti Officii (1915). Derogatur A Quadam Clausula In Favorem Sacerdotum Pia Obiecta Benedicendum Tempore Belli. Acta Apostolicae Sedis. vol. 7 (p. 66). Typis Polyglottis Vaticanis.
Sancta Congregatio Sancti Officii (1910). “Il De Metallico Numismate Pro Lubitu Fidelium Sacris Scapularibus Ex Panno Sufficiendo”. Acta Apostolicae Sedis. vol. 3 (pp. 22-23). Typis Polyglottis Vaticanis.
Sancta Congregatio Sancti Officii (1914). Quas Ssmus D. N. Benedictus Pp. XV Impertitur Christifidelibus, Qui Retinentes Aliquam Ex Coronis, Rosariis, Crucibus, Crucifixis, Parvis Statuis, Numismatibus, Ab Eadem Sanctitate Sua Benedictis, Praescripta Pia Opera Adimpleverint. Acta Apostolicae Sedis. vol. 6 (pp. 503-506). Typis Polyglottis Vaticanis.
Santos, J. (2011). José Ferreira de Lacerda: o sacerdote jornalista - A crónica sobre a Grande Guerra no jornalismo leiriense [Tese de Mestrado]. Universidade de Coimbra.
Scapular (1997). In Cross, F. L. e Livingstone, E. A. (eds.), The Oxford Dictionary of the Christian Church (p. 1460). Oxford University Press.
Schapochnik., N. (1998) Cartões postais, álbuns de família e ícones da intimidade. In N. Sevcenko (org.) História da vida privada no Brasil - República da Belle Époque à Era do Rádio, 3. Companhia de Bolso.
Silva, L. (2017). Cristo nas Trincheiras: Aspetos da religiosidade dos portugueses na Flandres. Omni Tempore: Encontros da Primavera 2016(2), 333-359.
Silva, M. (2018). A religiosidade dos portugueses na Grande Guerra [Tese de Mestrado]. Universidade do Porto.
Telo, A. (2010). Primeira Republica I - Do Sonho à Realidade. Editorial Presença.
Walker, H. (2016). Saving Bodies and Souls: Army Chaplains and Medical Care in the First World War. Postgraduate Journal of Medical Humanities(3), 24-38.
Zamit, P. (1967). Scapulars. In Catholic University of Ameria (Ed.), New Catholic Encyclopedia (pp. 1114-1116). McGraw-Hill.
Copyright (c) 2023 Frederico Benvinda

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
Historia & Guerra utiliza uma licença internacional Atribuição-NãoComercial 4.0 Internacional (CC BY-NC 4.0).
Você tem o direito de:
- Compartilhar— copiar e redistribuir o material em qualquer suporte ou formato.
- Adapt — remixar, transformar, e criar a partir do material.
- O licenciante não pode revogar estes direitos desde que você respeite os termos da licença..
De acordo com os termos seguintes:
Atribuição — Você deve atribuir o devido crédito, fornecer um link para a licença, e indicar se foram feitas alterações. Você pode fazê-lo de qualquer forma razoável, mas não de uma forma que sugira que o licenciante o apoia ou aprova o seu uso.
NãoComercial — Você não pode usar o material para fins comerciais..
Sem restrições adicionais — Você não pode aplicar termos jurídicos ou medidas de caráter tecnológico que restrinjam legalmente outros de fazerem algo que a licença permita..
Avisos:
Não tem de cumprir com os termos da licença relativamente a elementos do material que estejam no domínio público ou cuja utilização seja permitida por uma exceção ou limitação que seja aplicável.
Não são dadas quaisquer garantias. A licença pode não lhe dar todas as autorizações necessárias para o uso pretendido. Por exemplo, outros direitos, tais como direitos de imagem, de privacidade ou direitos morais, podem limitar o uso do material..
O autor mantém todos os direitos sobre a sua obra sem restrições e concede a Historia & Guerra o direito de ser a primeira publicação da obra. Da mesma forma, o autor pode estabelecer acordos adicionais para a distribuição não exclusiva da versão da obra publicada na revista (por exemplo, colocando-a num repositório institucional ou publicando-a num livro), com o reconhecimento de ter sido publicada pela primeira vez nesta revista. A utilização da obra para fins comerciais não é permitida.