Conceptualización monetaria en el De ludo globi de Nicolás de Cusa

Palabras clave: De ludo globi, Nicolás de Cusa, Teoría monetaria, Historia del pensamiento económico, Moneda

Resumen

El presente trabajo analiza las últimas páginas del tratado De ludo globi de Nicolás de Cusa. Más específicamente, se centra en el ejemplo monetario utilizado por el Cusano, en donde el autor plantea una metáfora en donde Dios es presentado como un omnipotente acuñador de moneda, mientras que el hombre como un cambista. A partir de una propuesta inversa, que va de la gnoseología cusana al ejemplo, se propone comprender la concepción monetaria subyacente en el ejemplo. Para el análisis se vincula esta obra con un sermón predicado años antes durante su obispado en Bresanona, así como rastrear importantes factores contextuales, y antecedentes teóricos.

Descargas

La descarga de datos todavía no está disponible.

Citas

Albertus Magnus (1968-72). Super ethica commentum et quaestiones. Ed. Kübel, W. En: Opera omnia, vol. XIV. Monasterio de Westfalia: Aschendorff.

Aristoteles (1973). Etica Nicomachea. Translatio Roberti Grosseteste. Recensio recognita. Ed. Gauthier, R. A. Leiden: Brill. (Aristoteles latinus 26.1-3, fasc. 34).

Balch, T. W. (1908). “The Law of Oresme, Copernicus and Gresham”, Proceedings of the American Philosophical Society 47.188, 18-29.

Baldwin, J. W. (1959). “The Medieval Theories of the Just Price: Romanists, Canonists, and Theologians in the Twelfth and Thirteenth Centuries”, Transactions of the American Philosophical Society. New Series 49.4, 1-92.

Baum, W. (1983). Nikolaus Cusanus in Tirol. Das Wirken des Philosophen und Reformators als Fürstbischof von Brixen. Bozen: Athesia. (Schriftenreihe des Südtiroler Kulturinstituts 10).

Bond, H. L. (1991). “The Journey of the Soul to God in Nicholas of Cusa’s De Ludo Globi”. En: Christianson, G. y Izbicki, T. M. (eds.). Nicholas of Cusa in Search of God and Wisdom. Leiden: Brill, 71-86. DOI: 10.1163/9789004476783_008.

Brösch et al. (2014). Handbuch. Nikolaus von Kues Leben und Werk. Darmstadt: WBG.

Cassirer, E. (1951). Individuo y cosmos en la filosofía del Renacimiento. Buenos Aires: Emecé.

Castello, S. (2021). “Meister Eckhart. Principio existencial y principio esencial de la creatura”, Logos. Anales del Seminario de Metafísica 54.1, 33-53.

Colomer, E. (1975). De la Edad Media al Renacimiento. Ramón Llull, Nicolás de Cusa, Pico della Mirandola. Barcelona: Herder.

D’Amico, C. (1991). “Nicolás de Cusa, De mente. La profundización de la doctrina del hombre-imagen”, Patristica et mediaevalia 12, 53-67.

Duclow, D. (2006). “Whose Image is This?: in Eckhart’s Sermones”. En: Idem. Masters of Learned Ignorance: Euriugena, Eckhart, Cusanus. Aldershot y Burlington: Ashgate.

Duclow, D. (2019). “‘Our Substance is God’s Coin’: Nicholas of Cusa on Minting, Defiling, and Restoring the Imago Dei”. En: Ibicki, T. M., Aleksander, J. y Duclow, D. (eds.). Nicholas of Cusa and Times of Transition. Essays in Honor of Gerald Christianson. Leiden - Boston: Brill, 301-319.

Giglio, J. (2021). Lo económico como espacio de indeterminación o de conflicto. Análisis de un tratado monetario bajomedieval: el De moneta de Nicolás de Oresme. Tesis doctoral, defendida en la Universidad Nacional de La Plata, Buenos Aires, Argentina. URL: http://sedici.unlp.edu.ar/handle/10915/119630.

Kaye, J. (2004). Economy and Nature in the Fourteenth Century. Money, Market Exchange, and the Emergence of Scientific Thought. Cambridge: Cambridge University Press.

Kim, I. (2019). “The Reform of Space for Prayer: Ecclesia primitiva in Nicholas of Cusa and Leon Battista Alberti”. En: Nicholas of Cusa and the Making of the Early Modern World. Leiden: Brill, 74-107. DOI: 10.1163/9789004385689_004.

Langholm, O. (1992). Economics in the Medieval Schools. Leiden - Nueva York - Colonia: Brill.

Langholm, O. (1998). The Legacy of Scholasticism in Economic Thought. Antecedents of Choice and Power. Cambridge: Cambridge University Press.

Le Goff, J. (1986[1956]). Mercaderes y banqueros en la Edad Media. Buenos Aires: Eudeba.

Le Goff, J. (2012). La Edad Media y el dinero. Ensayo de antropología histórica. Madrid: Akal.

Martín, C. A. (2014a). Théatron oikonomikón. La filosofía política aristotélica y las condiciones sociales y económicas de su producción. Tesis Doctoral, defendida en la Facultad de Filosofía y Letras de la Universidad de Buenos Aires, Argentina. URL: http://repositorio.filo.uba.ar/handle/filodigital/1688.

Marx, J. (1905). Verzeichnis der Handschrift-sammlung des Hospitals zu Cues bei Bernkastel a./ Mosel. Trier: Schaar und Dathe.

Marx, K. (2008[1872]). El Capital. Tomo I. México: Siglo XXI Editores.

Meuthen, E. (1958). Die letzen Jahres des Nikolaus von Kues. Biographische Untersuchungen nach neuen quellen. Colonia y Opladen: Westdeutcher.

Nicholas of Cusa (2007). Acerca de la docta ignorancia. Libro I: lo máximo absoluto. Trad. Machetta, J. M. y D’Amico, C. Buenos Aires: Biblos.

Nicolás de Cusa (1994). El juego de las esferas. Trad. Martínez, J. R. México: UNAM.

Nicolás de Oresme (2000). De moneta. Trad. Tursi A. D. y Basbus H. Buenos Aires: Macchi Ed.

Nicolas de Vaudémont (Ps. Johannes Buridanus) (c. 1380). Quaestiones super octo libros Politicorum Aristotelis. Consultado en: París, BnF, NAL1130, fol. 6-219; Sevilla, B. Colombina, cod. 7.7.10; Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek, H.B. VI. 99, fol. 1r-135r; Vaticano, Biblioteca Apostólica Vaticana, Vat. Lat. 2167; Vaticano, Biblioteca Apostólica Vaticana, Vat. Lat. 3017.

Nicolaus de Cusa (1932). De docta ignorantia. Ed. Klibansky, R. y Hoffmann, E. Nicolai de Cusa Opera omnia I. Iussu et auctoritate Academiae Litterarum Heidelbergensis ad codicum fidem edita Leipzig: Meiner.

Nicolaus de Cusa (1940). De beryllo. Ed. Baur, L. Nicolai de Cusa Opera omnia XI/1. Iussu et auctoritate Academiae Litterarum Heidelbergensis ad codicum fidem edita Leipzig: Meiner.

Nicolaus de Cusa (1972). De coniecturis. Ed. Kock, J., Bormann, C. y Senger H. G. Nicolai de Cusa Opera omnia III. Iussu et auctoritate Academiae Litterarum Heidelbergensis ad codicum fidem edita Hamburgo: Meiner.

Nicolaus de Cusa (1998). De ludo globi. Ed. Senger, H. G. Nicolai de Cusa Opera omnia IX. Iussu et auctoritate Academiae Litterarum Heidelbergensis ad codicum fidem edita Hamburgo: Meiner.

Nicolaus de Cusa (2004). Sermo CCXLIX. Ostendite mihi nummisma, 1456 Brisinae dominica XXIII post octavan Pentecostes. Ed. Mandrella, I. y Riemann, H. D. Nicolai de Cusa Opera omnia XIX/4. Iussu et auctoritate Academiae Litterarum Heidelbergensis ad codicum fidem edita Hamburgo: Meiner.

Nicolaus Oresme (1940). Le livre de Ethiques d’Aristote. Ed. Menut, A. D. Nueva York: G. E. Stechert.

Nicolaus Oresme (1956). De moneta. Ed. Johnson, Ch. En: The De moneta of Nicholas Oresme and English Mint Documents. Londres: Thomas Nelson and Sons Ltd.

Peroli, E. (2017). Niccolo Cusano. Opere filosofiche, teologiche e matematiche. Milán: Bompiani.

Peroli, E. (2021). Niccolò Cusano: la vita, l’opera, il pensiero. Roma: Carocci.

Piron, S. (2010). “Albert le Grand et le concept de valeur”. En: Lambertini, R. y Sileo, L. (eds.). I Beni di questo mondo. Teorie etico-economiche nel laboratorio dell’Europa medievale. Porto: FIDEM, 131-156.

Radulfo Brito (2008). Quaestiones super Ethica Nicomachea. Ed. Costa, I. En: Le questioni di Radulfo Brito sull’Etica Nicomachea. Turnhout: Brepols.

Rogger, I. (1979). “I principati ecclesiastici di Trento e di Bressanone delle origini alla secolarizzazione del 1236”. En: Mor, C. G. y Schmidinger, H. (eds.). I poteri temporali dei cescovi in Italia e in Germania nel Medioevo. Atti della settimana di studio. Bolonia, 177-223.

Roth, U. (2000). Geld und Begriffskunst bei Nicolaus Cusanus (1401-1464): Erläuterungen zu einem bischer unveröffentlichten Cusanischen Fragment. URL: http://www.hottopos.com/convenit4/ulli.htm.

Screpanti, E. y Zamagni, S. (1997). Panorama de historia del pensamiento económico. Barcelona: Ariel.

Senger, H. G. (1998). “Prefatio editionis”. En: Nicolau de Cusa De Ludo Globi. Ed. Senger, H. G. Nicolai de Cusa Opera omnia IX. Iussu et auctoritate Academiae Litterarum Heidelbergensis ad codicum fidem edita Hamburgo: Meiner.

Senger, H. G. (2002). Ludus Sapientiae. Srudien zum Werk und zur Wirkunsgeschichte des Nikolaus von Kues. Leiden - Boston - Colonia: Brill.

Senger, H. G. (2017). Nikolaus von Kues: Leben, Lehre, Wirkungsgeschichte. Heidelberg: Universitätsverlags Winter.

Smith, A. (2008). La riqueza de las naciones. Madrid: Alianza.

Soto-Bruna, M. J. (2021). “The Ontological and Gnoseological Meaning of the Theophany in Nicholas of Cusa”, Disputatio 10.16, 1-25.

Spufford, P. (1991). Dinero y moneda en la Europa Medieval. Barcelona: Crítica.

Theocarakis, N. J. (2006). “Nicomachean Ethics in Political Economy: The Trajectory of the Problem of Value”, History of Economic Ideas 14.1, 9-53

Thiel, D. (2008). “Die Predigten des Nikolaus von Kues in Flandern und den Niederlanden. Zur Psychökonomie des Ablasses”, Le Journal de la Renaissance 6, 173-200.

Todeschini, G. (2010). “Il denaro corne fattore di inclusione o di esclusione: da Graziano a Cusano”. En: R. Lambertini y L. Sileo (ed.) I beni di questo mondo. Teorie etico-economiche nel laboratorio dell’Europa medievale. Porto: FIDEM, 17-36.

Tomas Aquinas (1964). In decem libros Ethicorum Aristotelis ad Nicomachum expositio. Ed. Fr. Spiazzi, R. M. Turín: Marietti.

Vilmercati, E. y Zaffino, V. (2020). “Introducción”. En: Eaedem (eds.) Nicholas of Cusa and the Aristotelian Tradition. A Philosophical and Theological Survey. Berlín - Boston: De Gruyer.

Watanabe, M. (1986). “Nicholas of Cusa and the Tyrolese Monasteries: Reform and Resistance”, History of Political Thought 7.1, 53-72.

Woelki, T. (2023). “Cusanus und der Bergbau”. En: Horst, T., Schwatzer, H., y Vollet, M. (eds.). Universum Infinitum. Nicolaus Cusanus and the 15th-Century Iberian Explorations of the Occean World. Múnich: Aschensorff, 81-99.

Wood, D. (2003). El pensamiento económico medieval. Barcelona: Crítica.

Ziffer, B. (1957). “Gresham or Copernicus?”, The Polish Review 2.2/3, 71-77.

Publicado
2023-10-10
Cómo citar
Giglio, J. (2023). Conceptualización monetaria en el De ludo globi de Nicolás de Cusa . Patristica Et Mediævalia, 44(2), 97-117. https://doi.org/10.34096/petm.v44.n2.12739
Sección
Artículos